فولاد‌های مقاوم به حرارت چیست؟
فولاد مقاوم به حرارت که با نام فولاد نسوز نیز شناخته می‌شود نمونه‌ای از انواع فولاد با تحمل حرارت و دمای بالا است. فولاد نسوز در بیشتر صنایع دارای کاربرد‌های بسیار گسترده‌ای است. این فولاد علاوه بر تحمل حرارت و دمای بالا، مقاومت بسیاری نیز نسبت به خوردگی، زنگ زدگی و سایش دارد. این نوع فولاد از عناصر آلیاژی متفاوت تولید شده است.
از نمونه مهم‌ترین فولاد مقاوم به حرارت می‌توان به فولاد سازه‌ای که جزو عناصر پر آلیاژ محسوب می‌شود اشاره کرد. در معرفی فلزات مقاوم به حرارت می‌توان به فلز کروم، نیکل، مالیدن و آنادیونم اشاره کرد. عناصر موجود در فولاد سازه‌ای نیز شامل کروم، مالیدن و انادیونم است. وجود این عناصر و آلیاژ‌ها در مقاومت و استحکام فولاد نقش بسیار مهمی دارد. میزان هر یک از این عناصر به عوامل مختلفی از جمله حفظ خواص مکانیکی و مقاومت به گاز‌هایی از جمله گاز گوگرد، بخار آب و اکسید‌های کربن بستگی دارد.
ویژگی و کاربرد فولاد مقاوم به حرارت
فولاد‌های مقاوم به حرارت از آلیاژهای متفاوتی تشکیل شده‌اند که این الیاژ‌ها عمدتا از عناصر اهن و کربن هستند. هنگامی که بخواهیم مقاومت و استحکام فولاد مقاوم به حرارت را در برابر خوردگی و زنگ زدگی نیز افزایش دهیم می‌توان به آن علاوه بر کربن و آهن عناصر کروم و نیکل را نیز اضافه کرد. البته باید توجه داشت که از درصد استاندارد این عناصر با توجه به نوع خصوصیت مد نظر استفاده کرد. از ویژگی‌های بارز این نوع فولاد علاوه بر موارد یاد شده می‌توان به مقاومت در برابر پوسته پوسته شدن و مقاومت در برابر انواع گاز‌ها اشاره کرد.
همچنین این نوع فولاد نسبت به تغییر شکل و حفظ خواص مکانیکی در مواجهه با دماهای بالا بسیار مقاوم است. به دلیل ویژگی‌های مثبت فولاد‌های مقاوم به حرارت از این محصول در ساخت انواع تجهیزات در صنایع مختلف استفاده می‌شود. فولاد مقاوم به حرارت در صنایع مختلفی همچون صنایع شیمیایی، جوشکاری، کشتی سازی، ساخت تجهیزات آهنگری و توربین‌‌های بخار استفاده می‌شود؛ همچنین این فولاد در ساخت قالب‌های شیشه و کریستال، دیگ‌های بخار، صفحات کوره‌های لعاب کاری و محفظه‌های بازپخت نیز کاربرد دارد.
مزایای استفاده از فولاد مقاوم به حرارت
فولاد‌های مقاوم به حرارت طی انجام عملیات حرارتی خاص تولید می‌شوند. این عملیات حرارتی انجام شده روی فولاد دارای مزایای بسیاری است که از نمونه‌های آن می‌توان به افزایش مقاومت در برابر عواملی همچون سایش، چقرمگی، خوردگی و زنگ زدگی اشاره کرد؛ همچنین مقاومت بالای این فولاد نسبت به بخار آب و اکسید کربن نیز در نتیجه عملیات حرارتی انجام شده روی آن است. از دیگر مزایای استفاده از فولاد‌های مقاوم به حرارت می‌توان به افزایش استحکام کششی در جهت ساخت قطعات مختلف در صنایع مختلف همچون خودرو سازی اشاره کرد.
فولاد‌های مقاوم به حرارت دارای قابلیت‌های دیگری نیز در جهت بهبود مقاومت نسبت خستگی و خزش نیز دارند. که این بهبود ناشی از تغییر ریز ساختار فلزات از طریق فرایند‌هایی همچون تمپر صورت می‌گیرد؛ همچنین استفاده از فولاد‌های عملیاتی حرارت پذیر از مزایای دیگری همچون بهبود رسانایی حرارتی و کاهش تنش‌های داخلی در فولاد نیز برخوردار است. کاهش تنش داخلی در فولاد نیز سبب بهبود پایداری ابعاد فولاد و جلوگیری از تاب برداشتن آن می‌شود.
پرکاربرد‌ترین فولاد‌های مقاوم به حرارت
فولاد‌های مقاوم به حرارت دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام قابلیت و کاربرد‌های متفاوتی دارند. از جمله پرکاربرد‌ترین انواع فولاد‌های مقاوم به حرارت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱-فولاد مقاوم به حرارت ۴۸۴۱/۱
این فولاد یکی از پرکاربرد‌ترین انواع فولاد مقاوم به حرارت بوده که با کروم و نیکل آلیاژ شده است. این فولاد در برابر دماهای بالا تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد بسیار مقاوم بوده و از استاندارد‌های رایج فولاد‌های مقاوم به حرارت برخوردار است. از خصوصیات و ویژگی‌های این نوع فولاد می‌توان به قابلیت جوش پذیری و مقاومت بسیار بالا در برابر پوسته شدن اشاره کرد. از کاربرد فولاد ۴۸۴۱/۱ می‌توان به ساخت قطعات و تجهیزات کوره سوپاپ، المنت‌های برقی، جعبه‌های عملیات حرارتی و استفاده در صنایع سرامیک و شیشه اشاره کرد.
۲-فولاد مقاوم به حرارت ۴۸۲۸/۱
این فولاد آلیاژ شده با کروم و نیکل جهت تحمل دمای بالا، تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد است. از ویژگی‌های این فولاد می‌توان به قابلیت جوش پذیری بسیار بالا و غیر مغناطیسی اشاره کرد. فولاد ۴۸۲۸/۱ در ساخت قطعات و تجهیزات کور و همچنین ساخت پمپ و بویلر و دیگر صنایع کاربرد دارد.
۳-فولاد مقاوم به حرارت ۴۸۴۵/۱
این فولاد نیز آلیاژ شده با کروم و نیکل جهت استحکام این فولاد تا دمای ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد است. این نمونه فولاد نیز همانند دو نمونه پرکاربرد دیگر قابلیت جوش پذیری بالا و استحکام کافی در برابر دماهای بالا و حفظ خواص مکانیکی دارد. از برخی از کاربرد‌های مهم ان می‌توان به استفاده در تجهیزات تصفیه نفت، مبدل‌های حرارتی و تجهیزات اتاق پخت اشاره کرد.
نظر بدهید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.